Sahte Altın Nasıl Ayırt Edilir, Nelere Dikkat Etmeliyiz?

29 Haziran 2020

SAHTE ALTIN NASIL AYIRT EDİLİR, NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?

Birçoğumuz kuyumculuk alışverişlerimizde satın alacağımız ürünün sahte veya ayarı düşük altın madeninden elde edilip edilmediğini kendimize sormaktayız. Aklımızda oluşan şüphe ve tereddütlerin üstesinden gelebilmek için kendimize olumlu yönde telkinlerde bulunduğumuz bile oluyordur. Bu yazımızda gerçek altın ile sahte altın ürünlerin basit yollarla nasıl anlaşılacağını ve kuyumculuk sektöründeki en yaygın sahteciliklerin nasıl yapıldıklarını ele alacağız. Şimdi kahvenizi alıp yudumlamaya başlamaya ne dersiniz?

Sahte Altın Nasıl Anlaşılır?

Sahte altını anlamanın birçok yolu vardır ama kesin sonuçlar alabilmeniz zor olabilmektedir. Birkaç basit ve uygulanabilir metodunu sizlerle aşağıda paylaşalım.

• Gözle dikkatli kontrol yöntemi:

  

  Altının gerçek olup olmadığını öğrenmek için yapmanız gereken ilk iş, ürün yüzeyine dikkatlice bakmaktır. Altının gerçek olduğunu gösteren belli işaretlere dikkat etmeniz şarttır. Altın ürünün yüzeyinde resmi damga gibi ürünün ayar ve imalatçısının kim olduğunu belirten bir ibare aramalısınız. Damga altının ya saflığını (1-999 ya da 0,1-0,999) ya da karat değerini, yani ayarını gösterir (10K, 14K, 18K, 22K, 24K vb..). Büyüteç kullanmanız bu işlemi kolaylaştıracaktır. Gözlem testinde dikkat edeceğiniz hususlar, eski altınlardaki damganın aşınıp silinmesi olacaktır. Sahte ürünlerde de genelde orijinal görünen damgalar bulunabilmektedir. Göze çarpan bir renk bozulması var mı diye dikkatlice bakınız. Özellikle de sürekli sürtünmeye maruz kalan bölgelerde (genelde kenarlarda) renk bozulması aramalısınız. Eğer altın aşınmışsa ve aşınan yerlerde bir metal görünüyorsa elindeki parça muhtemelen yalnızca altınla kaplanmıştır. Altın sahte olsa da olmasa da emin olmanız için başka testler yapmanız gerekebilir.

• Isırarak metal sertliğine göre kontrol yöntemi:

  

  Altın madencisinin altını test etmek için ısırdığı filmleri hepimiz görmüşüzdür. Ortalama bir basınç ile altını ısırınız ve üzerinde iz oluşup oluşmadığını gözlemleyiniz. Teoride, gerçek altın üründe diş izi kalır ve izler ne kadar derinse altın o kadar saftır. Yani altın ayarı küçüldükçe dişlerinizin bırakmış olacağı iz derinliği azalacaktır. Bu testi aslında pek önermiyoruz çünkü dişleriniz zarar görebilir. Elbette ki kurşun metalinin de altın metalinden daha yumuşak olduğunu, altın ile kaplanmış kurşunun, ısırdığınız da altın gibi tepki vereceğini de bilmeniz gerekmektedir.

• Mıknatıs yardımı ile kontrol yöntemi:

  

  Çok basit bir testtir. Altın ürünün gerçek olup olmadığını anlamak için her durumda geçerli ya da yüzde yüz belirleyici bir yöntem değildir. Buzdolabı mıknatısı gibi zayıf bir mıknatıslar işe yaramayacaktır. Bu testi yapacağınız en sağlıklı mıknatıslar, eski tür mıknatıslardır. Mıknatısı nesneye yaklaştırınız.Altın manyetik bir metal olmadığı için mıknatısın çekim etkisine tepki vermeyecektir. Mıknatıs nesneyi çekerse bunun sahte altın olduğunu anlayabilirsiniz. Ne var ki sırf mıknatısa tepki vermemesi nesnenin gerçek altın olduğu anlamına gelmemektedir çünkü sahte mücevherlerde kullanılan ve manyetik olmayan metaller de vardır.

• Yoğunluk farkı ile altın kontrol yöntemi:

  

  Altından daha yoğun olan çok az metal türü vardır. Saf (24 ayar) altının yoğunluğu, yani özgül kütlesi 19,3 g/ml’dir ki bu, birçok diğer metalinkine kıyasla çok yüksektir. Altın nesnelerin yoğunluğunu ölçmek, altının gerçek olup olmadığını belirlemenize yardımcı olabilir. Temel bir kural olarak, yoğunluk ne kadar yüksekse altın da o kadar saftır. Yoğunluk testini yaptığınız altın ürünün yüzeyinde hiçbir değerli taşın veya mine gibi kaplamaların işlenmemiş olması gerekmektedir. Yoğunluk testiyle ilgili önemli bilgiler için aşağıdaki uyarıları okumanızı tavsiye ederiz.

• Altın parçasını tartınız.Kendi tartınız yoksa bir kuyumcudan hassas tartı yardımı alabilirsiniz.
• Küçük bir şişeyi suyla doldurunuz. Şişenin yanında mililitre işaretleri varsa daha iyi olacaktır çünkü test için ölçümleri okumanızı kolaylaştıracaktır. Şişeyi ağzına kadar doldurmadığınız sürece ne kadar su kullandığınızın önemi yok çünkü içine altın ürünü atınca su düzeyi yükselecektir. Suyun düzeyini içine altın atmadan önce ve sonra tam olarak not etmeniz çok önemlidir.
• Altını şişenin içine koyunuz ve yeni oluşan su düzeyini not ediniz ve iki değer arasındaki farkı mililitre cinsinden hesaplayınız.
• Yoğunluğu şu formülle hesaplayabilirsiniz: Yoğunluk (özgül kütle) = kütle / yer değiştiren hacim. Sonuç 19 g/ml değerine yakınsa elinizdeki metal altın ya da yoğunluğu altın metaline benzeyen bir başka materyaldir. Örnek bir hesap için aşağıdaki hesaplama yolunu izleyebilirsiniz. Diyelim ki altın metalinden yapılmış nesne 38 gram ağırlıkta ve 2 mililitre suyu yerinden ediyor. Formülde bunları yerine koyunca [kütle (38 g)]/[yer değiştiren hacim (2 ml)], sonuç 19 g/ml olarak bulunur ve bu da altının yoğunluğuna çok yakındır.

Farklı saflıktaki altın alaşımlarının g/ml oranının değişeceğini aklınızdan çıkarmayınız.

14  ayar sarı altın – 12,9 ila 13,6 g/ml

14  ayar beyaz altın – 12,6 ila 14,6 g/ml (paladyum alaşımlarında bu değer daha yüksektir)

18  ayar sarı altın – 15,2 ila 15,9 g/ml

18  ayar beyaz altın – 14,7 ila 16,9 g/ml

22  ayar altın – 17,7 ila 17,8 g/ml

• Seramik nesnelere sürtme yöntemi:

  

  Bu, altının sahte altın (pirit) olup olmadığını anlamanın kolay bir yoludur. Unutmayın ki test ettiğin seramik nesne çizilebilir. Altın ürünü seramik bir nesneye sürtünüz. Seramiğin yüzeyinde siyah ve tonlarında bir iz oluşuyor ise ürün altın değildir. Altın ürünler seramiğe sürtülünce kendi renginde bir biz iz bırakacaktır. Seramiğe sürtme yöntemi sadece ürün yüzeyinin metal türünü tespit edebilir. Bu nedenle ürün yüzeyinin kaplama olup olmadığının muhakkak kontrol ediniz.

• Nitrik asit dökme yöntemi:

  

  “Asit testi” terimi buradan geliyor ve altın metalini test etmenin harika bir yoludur. Ancak asidi elde etmenin zorluğuna bunu evde yapmanın yol açtığı güvenlik riskleri eklenince, en iyisi bu testi bir kuyumcuya bırakmak olabilir… Biz yine de testin nasıl yapılacağını sizlere anlatalım. Ürün parçasını küçük bir paslanmaz çelik kaba koyunuz. Ürünün üstüne bir damla nitrik asit damlatıp asitte bir tepkime gerçekleşip gerçekleşmediğine bakınız. Asit yeşile döndüyse bu nesne ya bir baz metaldir ya da altın kaplamadır. Altın rengine dönerse nesne altınla kaplanmış pirinç alaşımıdır. Asit süt rengini alırsa nesne altınla kaplanmış gümüştür. Hiçbir tepkime olmazsa muhtemelen elinizdeki nesne gerçek altın metalidir.

• Altın tok bir ses çıkarır:

  

  Çoğu kuyumcu altın metalini elinden bıraktığında çıkardığı sesten tanımaktadır. Tabii bu yöntem tecrübe ile edinilmiş bir testtir. Altın metali yere veya sert bir zemine yukarıdan bırakıldığında çok tok bir ses çıkarır. Altın olduğundan emin olduğunuz bir ürünü, şüphelendiğiniz ürün ile kıyaslayabilirsiniz. İki ürünü de arka arakaya sert zemine atınız ve duyduğunuz ses tonunun aynı olup olmadığını analiz ediniz. Sahte ürün gerçek ürüne göre daha zayıf bir çınlama sesi verecektir. Bu yöntem ile özellikle sarrafiye (Çeyrek, Yarım, Tam, Ata altın vb.) ürünlerinin sahte veya hileli (Eksik gramaj ve düşük ayar) olup olmadığını tespit edebilirsiniz.

  

Evet, bu seferki blog bilgilendirme konumuzu da sizleri çok sıkmadan sonlandırıyoruz. Altın Konak olarak sizlerin çıkarlarını kollamayı şiar edinmiş bir anlayışla, bilgi paylaşımlarımız devam edecek… Sahte altın ürünlerinin tespit edilmesi için bize başvurabilirsiniz. Bu hizmeti tamamen ücretsiz olarak vermekteyiz. Altın Konak, son teknoloji altın tespit cihazları ile çalışmaktadır.

Fiyatına aldanıp ucuz zannettiğiniz ürünlerin sahte veya altın ayarının düşük olabileceği ihtimalini asla aklınızdan çıkarmayın. Ürünlerinin arkasında duramayan, kurumsal olarak hizmet vermeyen, ürünlerine garanti vermeyen ve müşterilerini bilgi sistemine eklemeyip müşteri bilgileri ile kayıt oluşturmayan, sadece yoldan geçen bir vatandaşımız gibi ürün satışı yapıp gerisini hiç önemsemeyen firmalardan uzak durmanızı tavsiye ederiz. Bir sonraki bilgilendirme yazımızda görüşmek üzere, esen kalın…

Bilgi edinmek için: 0850 777 02 03 nolu telefon ve Whatsapp hattımızdan bizlere ulaşabilir, site içerisinde mevcut bulunan mesajlaşma bölümünü kullanabilirsiniz.